THE SUMMIT TIMES

TST, Vol. 8, Issue No. 24/2001

Czasem zycie potrafi nas zupelnie nieoczekiwanie zaskoczyc. Tak sie tez stalo gdy znaleziono dokumenty niektorych z 314 ›o˝nierzy Armii Krajowej, których dokumenty zostaly odnalezione w Krakowie, w Muzeum Armii Krajowej.

Po zlo›eniu broni ›olnierze AK trafiali do roznych obozow jenieckich. Spora ich grupa znalazla si´ w Stalagu XIB Fallingbostel na terenie Niemiec. Z tego wlasnie obozu jenieckiego pochodzi wr´cz unikalny zbior odnalezionych dokumentów, niemego swiadectwa tamtych dni.

Odbierane, po przekroczeniu bram Stalagu osobiste dokumenty ›olnierzy, nigdy nie byly zwracane ich prawowitym wlascicielom. Przelezaly w Niemczech do roku 1980-1981. Nieznany z nazwiska i imienia Niemiec, przekazal ten zbior do jednego z krakowskich klasztorów. Dopiero w 1996 roku trafia on w r´ce pana Ciepieli z Muzeum. Historii Armii Krajowej. Od kwietnia 2000 roku placówka zmienia nazwe na Muzeum Armii Krajowej. Ta zmiana oraz nowa dyrekcja tej placowki, umozliwila obecnie rozpoczecie prac badawczych nad dokumentami.

Krakowskie muzeum poprosilo do wspolpracy przy opracowaniu zbioru, pracownikow Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie oraz znanego krakowskiego historyka i dziennikarza, Stanislawa M. Jankowskiego. Po wstepnym zinwentaryzowaniu zbioru okazalo sie, ze liczy on 564 roznych dokumentów. Wsrod nich sa miedzy innymi, przedwojenne legitymacje szkolne, dowody osobiste, wojenne karty rozpoznawcze Kennkarty, karty pracy oraz legitymacje i przepustki z okresu Powstania Warszawskiego, a nawet ksiazeczki oszczednosciowe. Kolejnym etapem pracy jest odszukiwanie zolnierzy lub ich rodzin w celu dopisania dalszych losów po wyzwoleniu z obozu jenieckiego.

Tu los juz okazal sie laskawy, poniewaz do tej pory udalo sie juz ustalic historie 43 zolnierzy. Sukces poszukiwan zawdzieczamy z pewnoscia dobrej wspolpracy ze srodowiskami kombatanckimi bylych zolnierzy Powstania Warszawskiego. Spotkania z odnalezionymi powstancami sa wzruszajace. Dzis juz starsi panowie z blyskiem w oku opowiadaja o swoich przezyciach. Z okresu przedwojennego, jak równiez lat okupacji i Powstania oraz z czasów po opuszczeniu obozów jenieckich.
Warto chociazby wspomniec o niezapomnianym spotkaniu z panem Zdzislawem Mierzejewskim, Jerzym Olkiem czy Romualdem Luterkiem. Zwienczeniem pracy nad tym cennym zbiorem dokumentów, bedzie otwarcie planowanej na sierpien biezacego roku wystawy pod tytulem: "Kim byles? Gdzie jestes?"
1 sierpnia 2001 roku minie 57 lat od wybuchu Powstania Warszawskiego, a 2 pazdziernika tyle samo lat od kapitulacji walczacej przez 63 dni. Warszawy.

Ekspozycja bedzie otwarta w Arsenale warszawskim i poszerzona o ciag witryn sklepowych przy ulicy Nowy Swiat w Warszawie, dzieki wspolpracy Fundacji Filip France inicjatora wystawy, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, Muzeum Armii Krajowej w Krakowie i Fundacji Centrum Dokumentacji Ruchu Niepodleglosciowego z Krakowa, Stowarzyszenia Nowy Swiat pod patronatem Rady Ochrony Pomników Walki i Meczenstwa.
To zamierzone na szeroka skale przedsiewziecie bedzie nie tylko prezentacja, ale jednoczesnie poszukiwaniem sladów przeszlosci przy wspolpracy mediami.

Dlatego tez, zwracamy sie z apelem do wszystkich, którzy przebywali po Powstaniu Warszawskim w Stalagu XI B FALLINGBOSTEL, aby kontaktowali sie z pracownikiem Muzeum AK, pania Malgorzata Koszarek- tel. (0048) 012- 61316-56 lub 61311-55 w Krakowie od poniedzialku do piatku w godzinach 10:00-17:00. Informacji udziela równiez pracownik Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, pan Zdzislaw Zajdler (0048) 022-629-5271 w. 138, od poniedzialku do piatku w godzinach 9:00-15:00