TST, Vol. 9, Issue No. 26/2002
Polacy na LitwieIZBA PAMIECI REGIONALNEJ W CIECHANOWISZKACH
Ciechanowiszki to niewielka wioska pololona kilkanascie km na pólnocny zachód od Wilna, w której w styczniu br. powstala jedyna tego typu na Litwie izba pamieci regionalne. Otwarcie ciechanowiskiej Izby regionalnej palm i uzytku obchodzone bylo bardzo uroczyscie i zwiazane bylo bezposrednio z jubileuszem tamtejszego zespolu folklorystycznego Cicha Nowinka.
-- Do jubileuszu naszego zespolu przygotowywalismy sie bardzo starannie -- opowiadala Janina Norkuniene, kierownik artystyczny Cichej Nowinki. -- Polaczylismy go z otwarciem izby regionalnej poswieconej tutejszym palmom oraz uzytkom, które udalo sie nam w okolicy skompletowac. Chcielismy w ten sposób polaczyc terazniejszosc z przeszloscia.
Zespól nasz powstal w styczniu 1995 roku i juz miesiac pózniej zadebiutowal na ciechanowiskiej scenie. Swoje pierwsze widowisko obrzedowe Skad przychodzi palma, bedace do dzis dnia swoista wizytówka zespolu, wystawilismy po roku.
Widowisko o palmie dziewczeta z Cichej Nowinki chcialy koniecznie wystawic w odpowiednio przygotowanej do tego, starej izbie pamieci. Wedlug scenariusza pani J. Norkuniene widowisko to zaczynaja okoliczne gospodynie i ich sasiadki spotykajace sie w izbie. One to wymieniaja nastepnie swoje fachowe doswiadczenia zdobyte przy wiciu palm. Jednoczesnie pokazuja sobie, oraz zgromadzonym tam widzom, jak to wyglada w praktyce. Spiewaja przy tym dawne piesni ludowe, tematycznie zwiazane z wiciem palm. Cale widowisko trwa okolo 25 minut.-- Izba pamieci regionalnej palm i uzytkow -- opowiadala dalej pani Janina -- byla nam bardzo potrzebna. Czujemy to teraz same. Podobne zreszta opinie wyrazaja w rejonie i republice oraz nasi wszyscy goscie, z których cieszymy sie najbardziej. Ich pochwaly i oklaski dodaja nam wiele sil do dalszej pracy przy odtwarzaniu kultury polskiej na Wilenszczyznie.
Wszystkie zebrane przez nas piesni, opowiadania i zwyczaje zachowaly sie w pieknej podwilenskiej polskiej mowie. Chcemy je teraz zachowac i dlatego wlasnie na nich, jako na podstawowej bazie, budujemy wszystkie nasze przedstawienia. Potem prezentujemy najpiekniejsze polskie zwyczaje wystapujace tu od wieków. Ograniczamy sie jednak wylacznie do naszego rejonu.Widowisko z palmami nie jest jedynym, które posiada w swoim repertuarze zespól z Ciechanowiszek. Wsrod innych zaslugujacych na uwage obrazów sa np.: Niedziela Palmowa, Noc swietojanska, Zytnie zniwo, Przasniczka, W zielonym Gaiku czy wreszcie wielopokoleniowe przedstawienie Obrazek Kaziuka, w którym wystapuja wspólnie: dziadkowie, dzieci i wnukowie.
-- Obecnie pracujemy nad Weselem Wilenskim -- mowi pani J. Norkuniene i pokazuje stare zdjecia mlodych par.
Wszystkie w tradycyjnych strojach weselnych. Szkoda tylko, ze dawne fotografie sa wylacznie czarno-biale. Mimo wszystko te stroje bedzie mozna odtworzyc. Jedyna przeszkoda na dzien dzisiejszy sa finanse. Zespol nie dysponuje bowiem odpowiednimi funduszami i nie stac go na zadne nowe stroje. Nasze panie wystepuja wiec w tym wszystkim, co znalazly w swoich skrzyniach domowych i co kiedys nosily ich matki i babcie.
Cicha Nowinka wystepowala juz wielokrotnie w Polsce. Z widowiskiem Skad przychodzi palma objechala Warszawe, Wegorzewo i Elk. Spiewala tez w Wilnie i wielu okolicznych miejscowosciach. Byla takze wielokrotnie prezentowana w telewizji litewskiej.
Zespól istnieje przy samorzadzie rejonu wilenskiego, który oplaca kierownika zespolu i wylacznie najpilniejsze wydatki zwiazane z promocja kultury wilenskiej.
Zdjecie: Cicha Nowinka z palmami wielkanocnymi przed budynkiem ciechanowiskiej izby
______________________________
tekst i zdjecia Leszek Watrobski