Miedzynarodowa Konferencja Polonijna w Szczecinie
"POLSKA-POLONIA - WZAJEMNE OCZEKIWANIA"
Pod takim wlasnie haslem obradowala w Szczecinie, zorganizowana staraniem Uniwersytetu Szczecinskiego -- pod honorowym patronatem ministra spraw zagranicznych RP Wlodzimierza Cimoszewicza, Miedzynarodowa Konferencja Polonijna, na ktora zgloszono 58 referatow z 20 krajow swiata.
Referaty i zgloszone wystapienia zostaly nastepnie podzielone na trzy grupy tematyczne: czesc socjologiczna -- poswiecona terazniejszosci i problemom dnia codziennego Polakow mieszkajacych poza krajem, czesc historyczna oraz jezykowa. Niestety na szczecinska konferencje nie dotarli naukowcy i dzialacze ze wschodu. Nie bylo ich stac na oplacenie kosztow przejazdu do Polski. Ich brak odczulsmy wszyscy gleboko.
Oficjalne otwarcie konferencji odbylo sie z udzialem rektora uniwersytetu -- prof. dr Zdzislawa Chmielewskiego, wladz wojewodztwa zachodniopomorskiego oraz ministra spraw zagranicznych RP Wladyslawa Cimoszewicza, ktory zwracajac sie do uczestnikow konferencji powiedzial m.in.:
"Z przyjemnoscia objalem honorowy patronat nad szczecinska konferencja, nie tylko dlatego, ze jako minister spraw zagranicznych RP ponosze pewna odpowiedzialnosc za wspolprace polskiego rzadu z Polakami zza granicy, z naszymi rodakami, ale takze dlatego, ze jestem przekonany o koniecznosci poglebienia naszej wiedzy o problemach i roznych procesach, ktore zachodza w srodowiskach polonijnych na swiecie. Jestesmy bowiem jednym z narodow nalezacych do tej grupy, ktora zyje w znacznym rozproszeniu. Szacuje sie, ze poza granicami RP zyje dzis nie mniej niz 15 mln naszych rodakow, chociaz tego dokladnie nikt, nigdy nie okresli...
Jest w naszym kraju, w naszym narodzie tradycja utrzymywania scislych zwiazkow, scislej wspolpracy z diaspora polska... Kilka miesiecy temu, wiosna tego roku, decyzja premiera powolany zostal w rzadzie miedzyresortowy zespol odpowiedzialny za przygotowanie nowej wersji programu wspolpracy z rzadu z Polakami mieszkajacymi za granica. Mnie osobiscie przypadla przyjemnosc kierowania pracami tego zespolu i taki program zostal juz opracowany. W tej chwili znajduje sie on w koncowej fazie uzgodnien medzyresortowych i w niedlugim czasie zostanie przedstawiony Radzie Ministrow, a nastepnie zaprezentowany srodowiskom polonijnym na calym swiecie...
Oczywiscie chcemy to wszystko robic w dialogu z Polonia. Dlatego tez bedziemy wysluchiwac kazdego glosu z wielka uwaga, takze krytycznego. Nie mamy tez oczywiscie zadnych watpliwosci, ze wszystko to mozna byloby robic lepiej. Dlatego, prezentujac taka wlasnie ocene, zwrocilismy sie do obecnego rzadu o zwiekszenie srodkow budzetu panstwa na wspolprace z Polonia. I takie zapewnienie juz otrzymalismy.
Jest jednak jeden problem polegajacy na tym, ze w ostatnich kilkunastu latach uksztaltowal sie szczegolny system podzialu odpowiedzialnosci po stronie polskiej za wspolprace z Polonia. Mianowicie, z oczywistych wzgledow, w roku 1989 powierzono Senatowi RP -- jako jedynemu wowczas demokratycznie wybranemu organowi panstwa - piecze nad Polonia, nawiazujac w ten sposob do tradycji przedwojennej. Ten system utrzymuje sie do dzis. Ale jednoczesnie nie ukrywam, ze z dzisiejszego punktu widzenia nie widze juz takiego uzasadnienia jak kilkanascie lat temu. Dzis przeciez wszystkie organy wladzy panstwowej pochodza z jednakowo demokratycznych wyborow. (...)
Chcialbym tez z tego miejsca Panstwa zapewnic, ze obecny rzad nigdy nie bedzie traktowal spraw Polakow zza granicy ani doraznie, ani politycznie. Nie bedzie tez tego robic dla zadnych propagandowych korzysci politycznych lecz z glebokiego przekonania o bardzo silnych zwiazkach i powinnosciach, jakie wzajemnie wobec siebie mamy..."
Wszystkie wygloszone referaty zostana opublikowane. Uniwersytet zamierza takze wykorzystac liczne opinie i glosy w dyskusji na temat oczekiwan Polonii od krajowych osrodkow akademickich, badajacych przeszlosc i wspolczesnosc Polonii oraz rodakow na Wschodzie. Tak zdobyte doswiadczenie szczecinska uczelnia wykorzystac chce przy tworzeniu struktur instytutu polonijnego, ktory obecnie tam powstaje. Instytutu, ktory zajmowalby sie wspolczesnymi problemami Polakow zyjacych na Wschodzie i Zachodzie.
Ocene szczecinskiej konferencji i dzisiejszego stanu kontaktow Polska-Polonia dano we wspolnej deklaracji - liscie do ministra spraw zagranicznych RP W. Cimoszewicza. List ten przyjety zostal jednoglosnie przez wszystkich jej uczestnikow. Zapadla rowniez wspolna decyzja o powolaniu sekretariatu konferencji, ktory zajmie sie przygotowaniem kolejnego spotkania w Szczecinie. Powolany wreszcie zostal do zycia wspolny projekt pod nazwa "Kraj-Polonia". Jego sygnatariuszami stali sie: Uniwersytet Szczecinski, Konwent Organizacji Polskich w Niemczech, Federacja Organizacji Polskich i Polsko-Dunskich w Danii "Polonia" i Urzad Gminy w Rewalu.
Celem tego projektu bedzie aktywne popieranie czlonkostwa polski w Unii Europejskiej oraz idei jednosci europejskiej i miedzynarodowego zrozumienia, organizowanie i wspieranie przedsiewziec na polu kultury, nauki, oswiaty i gospodarki i wreszcie upowszechnianiu wiedzy o Polsce, a w szczegolnosci o Pomorzu Zachodnim i Wybrzezu Rewalskim.
Sygnatariusze projektu "Kraj-Polonia" sa przekonani, ze przedsiewziecie to stanie sie znaczacym elementem wzmocnienia pomostow wspolpracy pomiedzy Polakami zamieszkalymi w Danii, Niemczech i Polsce.
Leszek Watrobski
List uczestnikow konferencji do Ministra Spraw Zagranicznych RP Wlodzimierza Cimoszewicza
© Copyright 2002 by Andrzej M. Salski